We kunnen onze kleding niet meer voorstellen zonder ritsen. Maar lange tijd wilde niemand ze hebben omdat de eerste modellen duur waren en niet goed werkten. Het duurde bijna een eeuw voordat ritsen de wereld veroverden.
De zoektocht naar de perfecte jurksluiting
De rits werd voor het eerst genoemd in het midden van de 19e eeuw. Tot op heden hebben koorden, fibulae en knopen gesloten kleding. Haken en ogen werden gebruikt voor jurken en korsetten. In 1851 werkten verschillende uitvinders aan de perfecte sluiting. Maar het was de uitvinder van de naaimachine, Elias Howe, die een patent indiende voor de eerste “volautomatische, ononderbroken kledingsluiting”. De sluiting wordt beschouwd als de voorloper van de moderne ritssluiting, maar werd om kostenredenen nooit geproduceerd.
Geen acceptatie van de uitvinding
Meer dan 40 jaar later, in 1893, verbeterde Whitcomb Judson uit Chicago de stuitligging en patenteerde zijn model. Hij was op zoek naar een vervanger voor de lange veters van laarzen en vond de »clasp-locker« uit. Hij vond een partner voor zijn idee in Lewis Walker en richtte samen met hem een bedrijf op. In hetzelfde jaar presenteerde Judson zijn uitvinding op de Chicago World’s Fair. Maar ze vond geen gunst. De verkoop was laag omdat zijn model duur, te ingewikkeld was en slecht werkte. In 1904 herzag Judson zijn patent en vereenvoudigde het ontwerp van de ritssluiting. Samen met zijn partner Walker richtte hij een nieuw bedrijf op. Maar het lukte de tweede keer niet. Gefrustreerd liep Judson het bedrijf uit. Zijn partner bleef het bedrijf alleen leiden.
Walker huurde de Zweedse machinebouwer Gideon Sundbänk in, die zijn patent resoluut verder uitwerkte. Hij creëerde een nieuw model, waarop hij in 1909 patent aanvroeg in Duitsland. In de VS bracht hij het model »Plako« op de markt. De klassieke metalen ritsen zijn nog steeds gebaseerd op zijn ontwerp. De sluiting was voor het eerst geschikt voor textiel en lederwaren. Maar het imago van de rits had te lijden onder zijn voorgangers. Niemand wilde hem kopen.
De Eerste Wereldoorlog zorgt voor een keerpunt
Ritsen werden voor het eerst in grote aantallen gebruikt in laarzen en tabakszakken tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Amerikaanse marine bestelde in 1917 een grote partij pilotenkleding en was de eerste grote klant.
Ritsen gaan in serieproductie
In 1923 ontmoette de Zwitser Martin Othmar Winterhalter Gideon Sundbänk in de VS en kocht het patent van hem. Winterhalter verving de kralen en klembekken van de bestaande sluiting door ribben en groeven en noemde het model »RiRi«. In zijn gelijknamige bedrijf RiRi in Wuppertal ging de eindeloze rits voor het eerst in massaproductie. In 1930 begon de opleving van de textielindustrie in Duitsland. Ritsen werden steeds vaker gebruikt voor alledaagse kleding en mode. Een wereldwijde triomf begon. Alleen de Franse ontwerpers weigerden nog om de nieuwe sluiting in hun modellen te integreren. Ze bleven vertrouwen op knoppen. In 1936 verliet Winterhalter Duitsland vanwege de politieke situatie en verhuisde zijn bedrijf naar Mendrisio. Het bestaat daar nog steeds en produceert kostbare sluitingen.
Recente verbeteringen – Kunststof vervangt metaal
In het midden van de 20e eeuw werd het metaal in de sluitingen vervangen door plastic. De ritsen waren duurzamer en tegelijkertijd flexibeler, wat hun gebruiksmogelijkheden uitbreidde. Sinds 1990 worden de sluitingen geproduceerd zonder schadelijk nikkel. Tegenwoordig wordt er jaarlijks in Duitsland zo’n 70 miljoen meter aan eindloze ritsen geproduceerd. De drie grootste producenten wereldwijd zijn YKK, Opti en Prym.